حوادثی سنگین ممکن است برخی افراد را زمین گیر و خانه نشین کند و مجبور به بستری در منزل باشند.افرادی که در این شرایط قرار میگیرند برای جلوگیری از کاهش کیفیت زندگی و افزایش شانس درمان و زندگی دوباره نیاز به خدمات پرستاری در منزل و نگهداری و مراقبت دارند.
سوند معده یا ان جی تیوب وسیله ایست که برای بیماران دارای بلع ضعیف گذاشته می شود و بیماران از طریق سوند تعبیه شده در معده مایعات صاف شده دریافت میکنند واز این طریق تغذیه میشوند به این عمل(عمل دریافت مایعات ) از این طریق را اصطلاحا گاواژ می گویند.
برخی از افراد هم در این شرایط ممکن است باع خود را از دست دهند و نیاز به سوند معده در منزل داشته باشند که موسسه چتر فیروزه ای این خدمات را به بهترین شکل و کیفیت به بیماران عزیز ارائه میدهد.
با ما همراه باشید تا در این مورد آگاهی بیشتری کسب کنید.
سوند معده چیست؟؟
سوند معده یکی از تخصص های پزشکان و برخی پرستاران است که کاربرد گسترده ای در پزشکی و درمان افراد دارد.یکی از راه های درمان بیماران تغذیه مفید و است اگر بیماری نتواند بخورد و بیاشامد ، از سوند معده برای تغذیه فرد استفاده میشود.اگر مواد غذایی خوب به بیمار نرسد بدن توان مقابله با بیماری ها را ندارد. همچنین سیستم ایمنی بدن ضعیف می گردد.
زمانی که فرد به اختلال در بلع دچار میشود برای رساندن مواد غذایی به بدن از سوند معده لوله ای استفاده میشود.در این هنگام فرد در خوردن و آشامیدن و دریافت مواد غذایی ناتوان می شود. سوند معده یک تیوب بلند و نازک است که غذا را از طریق بینی به معده می رساند. این لوله از یک جنس نرم و قابل انعطاف ساخته شده است . در برخی از موارد بیمار با لوله سوند از بیمارستان مرخص می شود و نیاز به خدماتی مثل پرستار بیمار در کرج را دارد به همین علت میتواند از مراکز درمانی درخواست چنین خدماتی را داشته باشد.
لوله های سوند معده به وسیله قطره ریز یا پمپ الکتریکی، انواع محلول‌ها به داخل این لوله وارد میشود. همچنین با استفاده از سرنگ یا ماشین ساکشن گاز و مایعات داخل معده را خارج میکنند.
مواردی که قبل از شروع سوند معده و لوله گزاری باید رعایت کنید
- یک هفته قبل از لوله گذاری باید از مصرف آسپرین و رقیق کننده خودداری شود.
- بیمار از ۸ ساعت قبل از لوله گذاری نباید چیزی بخورد و بیاشامد.
- در صورتی که سالمند دندان مصنوعی دارد قبل از عمل آن را خارج کنید.
- آموزش بیمار در مورد هدف از لوله گذاری و روش وارد سازی آن
- توضیح در مورد حالتها و احساسهای مورد انتظار در طی لوله گذاری
مراحل گذاشتن سوند معده به صورت دقیق و کامل
- دست خود را بشوئید.
- سر تخت را بالا بیاورید تا بیمار در وضعیت نشسته یا نیمه نشسته قرار گیرد.
- برای جلوگیری از ورود مواد غذایی به ریه بیمار به مقالات مرکز پرستاری در منزل مراجعه نمائید و پیش از هر بار تغذیه مطمئن شوید که لوله در معده قرار دارد: 13 سرنگ را به لوله معده وصل کنید و مقداری از محتویات معده را به داخل سرنگ بکشید و مجدداً آن را به معده تزریق کنید. اگر محتویات معده به داخل سرنگ کشیده نشد ممکن است که لوله داخل معده نباشد و باید توسط پرستار با تجربه بررسی شود.
- باقیمانده معده را بررسی کنید. در صورتی که بیشتر از 1٠٠ سی سی غذا در معده باقی مانده باشد، نشان دهنده تأخیر در تخلیه معده است. مایع کشیده شده را به معده بازگردانید و تغذیه بیمار را در آن جلسه حذف کنید.
- شروع گاواژ بعد از ناشتا بودن بیمار با آب ساده یا سرم قندی ۵ درصد یا آبمیوه طبیعی تازه ترجیحاً آب سیب صاف شده صورت گیرد.
- بهتر است در شروع گاواژ از حجم ۵٠ سی سی هر 4 ساعت استفاده شود و در صورت تحمل حجم گاواژ هر 4 ساعت 2۵ سی سی اضافه شود تا به میزان مورد نظر کارشناس تغذیه برسد.
- اگر در موقع کشیدن مایع معده ترشحات سبز رنگ مشاهده شد به گاواژ دادن بیمار ادامه دهید.
- ابتدا لوله معده را با فشار انگشتان خود ببندید تا از ورود هوا به معده جلوگیری شود سپس سرنگ را از انتهای لوله جدا کنید و پیستون را از داخل سرنگ خارج کنید.
- سرنگ را به لوله وصل کرده و لوله را با 3٠ سی سی آب بشویید میتوانید از بروشور موسسه پرستاری اطلاع کسب کنید.
- قبل از تمام شدن آب، محلول غذایی ولرم را که کامالً صاف شده به داخل سرنگ بریزید. در تمام مدت سرنگ باید پر از محلول غذایی باشد. شما با باال و پائین بردن سرنگ و ایجاد فشار مالیم به جدار لوله می توانید سرعت ورود غذا به معده را کنترل نمایید.
- مایع گاواژ باید به آرامی و در مدت 1٠ تا 1۵ دقیقه تزریق شود.
- قبل از این که محلول غذایی به طور کامل تمام شود حدود 3٠ تا ۵٠ سی سی آب ساده را به درون سرنگ بریزید تا لوله شسته شود.
- شستشوی مرتب لوله قبل و بعد از گاواژ باعث پیشگیری از انسداد لوله می شود.
- قبل از تمام شدن آب، لوله معده را با فشار انگشتان ببندید و سرنگ را از لوله معده جدا کنید. پیستون را داخل سرنگ قرار دهید و مجدداً سرنگ را به سر لوله وصل کنید تا از ورود هوا به داخل معده جلوگیری شود. سپس بیمار را به مدت 3٠ دقیقه در همان وضعیت قرار دهید.
لازم به ذکر است که اگر قصد گذاشتن سوند معده در منزل برای کودک را دارید و نمیتوان این کار را خودتان انجام دهید ما به شما توصیه میکنیم از خدمات کودک و در صورتی که همین مشکل را برای بیمار سالمند خود دارید از خدمات سالمند استفاده کنید زیرا این خدمات با پرستاران و بهیاران آموزش دیده و با بالا ترین کیفیت و کمترین زمان ممکن انجام میشود.
نکاتی که هنگام تغذیه با سوند معده باید رعایت کنید
- غذا و یا مواد خوراکی نباید خیلی سرد و یا خیلی گرم باشند. به همین منظور مواد غذایی را در مدتی حدود 45 دقیقه در دمای محیط قرار دهید. این باعث می شود تا هم دمای محیط شوند.
- قبل از این که گاواژ را با سوند معده شروع کنید از بیمار بخواهید در حالت نشسته و یا نیمه نشسته قرار بگیرد. ممکن است بیمار نتواند این کار را انجام بدهد. در این مواقع به کمک صندلی بیمار را در این شرایط قرار دهید تا گاواژ راحت تر شود.
- پس از این که گاواژتان تمام شد مدتی حدود نیم ساعت تا یک ساعت نیز بیمار را در همین حالت نشسته و یا نیمه نشسته قرار دهید. این باعث می شود تا ریسک آسپیراسیون یعنی همان خطر ورود مواد غذایی به داخل ریه ها کاهش پیدا کند. همچنین احتمال ایجاد پنومونی با عفونت ریه نیز بسیار کمتر خواهد شد.
- به محل قرار گیری سرنگ توجه فرمایید. سرنگ باید در محل انتهایی سوند معده قرار داده شود.
- دقت کنید که بیمار ممکن است شرایط خاصی داشته باشد. تنها حجم مورد نیاز را گاواژ نمایید.
- برای انجام گاواژ مایع مورد نظر را داخل سرنگ گاواژ بریزید. سپس اجازه دهید تا مواد به کمک نیروی جاذبه وارد معده بیمار گردند. دقت کنید تا حت الامکان هوا وارد معده بیمار نشود.
- پس از این که کار گاواژ کردن به پایان رسید لوله را به خوبی و با دقت شستشو نمایید.
- سرنگ گاواژ را نیز پس از اتمام کار به خوبی شستشو نمایید. زیرا به احتمال برای انجام دوباره گاواژ به آن نیاز خواهید داشت.
اگر خدایی نکرده در حین استفاده از سوند معده در منزل قند خون یا فشار خون بیمار کاهش شدید پیدا کرد و از حال رفت خونسردی خود را حفظ کنید و سریعا از خدمات سرم تراپی در منزل استفاده کنید.
بیمارانی که نیاز به تغذیه با سوند معده دارند
- تغذیه مناسب جهت بیمارانی که بلغ ندارند.
- تغذیه مناسب جهت بیماران بی هوش و نیمه بی هوش
- بیمارانی که از راه دهان کالری کافی دریافت نمی کنند.
- برای چه بیمارانی نباید از لوله NGT استفاده کرد؟
- برای بیمارانی که مبتلا به شوک با گردش خون ایسکمی روده هستند.
- بیمارانی که دچار انسداد کامل مکانیکی روده و یا ایلئوس تغذیه هستند و با گذاشتن لوله NGT مبتلا به انسداد مکانیکی روده میشوند.
- بیمارانی که اسهال شدید و غیر قابل کنترل دارند.
- بیمارانی که مبتلا به پانکراتیت و فیستول‌های روده‌ای هستند. اما برای گروه CC از بیماران روده این روش را میتوان تجویز کرد.
دادن دارو از طریف سوند معده و مراحل آن
بیماران مجبور به خوردن انواع و اقسام دارو برای درمان خود هستند.بعضی از این دارو ها مایع است مثل شربت که خوردن آن توسط سوند معده آسان است اما برای دادن قرص به بیمار از طریق سوند معده باید تک تک قرص ها را به صورت جداگانه خرد کنید و با آب حل کنید و به بیمار بدهید.این کار به شکل زیر انجام میشود :
- محل لوله را بر طبق روش های توضیح داده شده در بالا چک کنید.
- قبل از دادن دارو لوله را با ۳۰ سی سی آب شستشو دهید.
- قرص ها را خرد کنید برای خرد کردن قرص ها آنها را داخل هاون قرار داده و به کمک دسته هاون آنها را خرد کنید و سپس داخل آب گرم حل کرده طوری که تکه های ریز آن باعث انسداد لوله نشود.
- داروهای حل شده را داخل سرنگ کشیده ، سرنگ را در انتهای لوله معده قرار داده و محلول را به داخل لوله وارد کنید.
- بعضی از داروها باید به همراه غذا و بعضی دیگر با معده خالی داده می شود بنابراین در مورد چگونگی دادن داروها از پزشک خود سوال کنید.
نکاتی برای مراقبت از دهاو بینی
- در صورت امکان دندان ها را روزانه دو بار مسواک کنید.
- بینی را روزانه تمیز کنید برای این کار می توانید از اپیلکاتور با سر پنبه ای استفاده کنید
- جهت جلوگیری از ایجاد زخم فشاری روی بینی ، متناوبا محل ثابت شدن سوند روی بینی را روزانه و یا هر زمان که شل شده بود تعویض کنید.
- مطمین شوید که چسب روی بینی محکم است هر زمان که لوله معده خارج شد بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
مواقعی که حتما باید با پزشک مورد نظر تماس بگیرید
- زمان خارج شدن لوله از معده
- در صورت بروز مشکل تنفسی در هنگام انجام گاواژ
- در صورت عدم اطمینان از جای گیری صحیح لوله
- در صورت بروز هر کدام از علایم زیر اگر از یک روز بیشتر ادامه داشته باشد.
- اسهال
- تهوع
- رنگ تیره ادرار
- یبوست
- خشکی دهان
- بوی بد ادرار
چگونگی کاهش فشار داخل شکم بیمار
پزشک مورد نظر ممکن است از شما بخواهد که فشار داخل شکم بیمار را قبل و بعد از غذا دهی از طریق خروج هوا کاهش دهید درِ لوله را به مدتی که پزشک تجویز کرده است باز نگه دارید تا مایع آماده شده برای تغذیه به تدریج به درون معده برود.اگر این کار به آرامی انجام نشود باعث افزایش ریفلاکس مری به معده میشود.
ریختن ۳۰ الی ۶۰ میلی لیتر آب ولرم پس از ھر بار تغذیه یا تجویز دارو برای پاک شدن لوله تغذیه از مواد غذایی و جلوگیری از انسداد ضرورت دارد. برای اضافه کردن آب به مواد غذایی یا کم کردن مقدار آن با پزشک خود صحبت کنید. در سالمندان مبتلا به کمبود آنزیم لاکتاز( افرادی که پس از مصرف شیر دچار دل پیچه و اسهال می شوند از قرص لاکتیز و یا فرآورده های لبنی جایگزین استفاده شود).
لازم به ذکر است که اگر نتوانستید این کار ها را خودتان انجام دهید ما به شما توصیه میکنیم از خدمات ویزیت پزشک در منزل مجموعه چتر فیروزه ای بهره ببرید.
مواردی که بعد از اتمام سوند معده و لوله گزاری باید رعایت کنید
- دقت به درجه بندى روى لوله تا از جابجایی لوله به داخل معده یا خارج از آن جلوگیری شود.
- قبل از شروع تغذیه ی روزانه لوله باید ۳۶۰ درجه به چپ و راست چرخانده شود تا از چرخش راحت لوله و عدم چسبندگی اطمینان حاصل شود.
- در زمان بستری بیمار برای جلوگیری از انعقاد خون در پاھا، آنھا را بالا نگه دارید و حرکت دھید.
ما به شما پیشنهاد میکنیم بعد از اتمام دوران استفاده از سوند از خدمات آزمایش در منزل استفاده کنید و یک آزمایش چکاب کامل دهید تا متوجه پیشرفت حال بدن خود شوید.
عوارض استفاده از سوند معده
درد، نکروز غضروف بینی، ترومای بینی، فارنکس، لارنکس، انسداد لارنگوتراکئال، خونروی و پرفوراسیون، آسپیراسیون ریوی، مشکلات تنفسی، آئروفاژی. این وسیله ممکن است بیمار را دچار عوارضی که عنوان شد کند. به همین دلیل پزشکان باید دقت کنند که جز در مواقع لزوم از این وسیله استفاده نکنند. زیرا طبق تجربه بیشتر بیماران به دلیل استفاده از آن احساس ناراحتی می کنند.
سوند معده از طریق بینی ممکن است مدت زیادی طول بکشد و باعث زخم شدن بینی بیمار شود اما جای هیچ نگرانی نیست زیرا ما علاوه بر خدمات سوند معده در منزل ، خدمات بخیه زخم در منزل و همچنین پانسمان زخم در منزل را برای تمامی بیماران عزیز ارائه میدهیم تا هم سریعا درمان شوند و هم رضایت کامل از مجموعه ما داشته باشند.
برخی پرسش های متداول برای سوند معده
1 . فقط شربت و داروهای مایع را می توان از طریق سوند معده به بیمار منتقل نمود؟ قرص را چه کار کنیم؟
هم شربت و هم قرص را می توان به وسیله سوند معده متقل نمود. اگر بیمار قرص دارد باید آن را در به خوبی خورد کنید و به خوبی در مقداری آب حل نمایید.
2 . آیا گاواژ در سوند معده حتما باید توسط پزشک انجام شود؟ خودمان نمی توانیم در منزل انجام دهیم؟
خیر. گاواژ یک کار حساس است و حتما باید توسط یک پزشک یا یک پرستار حرفه ای که به این امور مسلط باشد انجام گیرد. در غیر این صورت خطر آفرین خواهد بود.
3 . پس از گاواژ بیمار دچار مشکلات تنفسی شده است. طبیعی است یا خطرناک است؟
در صورت امکان سوند معده از بیمار خارج شود. هرچه سریعتر با یک پزشک یا متخصص تماس بگیرید.
4 . پدرم بیمار و بسیار ناتوان است. سوند معده به او وصل بود. پس از اینکه او را استحمام کردیم احساس می کنم سوند معده کمی حرکت کرده و جابه جا شده است. از همان موقع دچار اسهال شده است. مشکل از چیست؟
بهتر است از یک پزشک بخواهید از پدر شما معاینه کند و از جایگذاری درست سوند معده مطمئن شود. زیرا ممکن است اختلالات بیشتری پیش بیاید.
سلام خدمت شما
در اسرع وقت با شماره تلفن های موجود در سایت تماس بگیرید و شرایط دقیق را با همکاران ما درمیان بگذارید تا بهترین اطلاعات و خدمات در اختیار شما قرار بگیرد.
با آرزوی سلامتی