دیابت در سالمندان

بیماری دیابت که نام دیگر آن بیماری قند خون است یک بیماری زمینه ای است که در صورتی که کنترل نشود موجب بیماریها و مشکلات دیگر از جمله آلزایمر میشود. این بیماری به طور کلی شامل دو نوع میباشد که هر کدام علل متفاوتی دارند. متاسفانه افراد سالمند به علت کهولت سن بیشتر از سایر افراد در معرض خطرات جبران ناپذیر بیماری قند خون قرار دارند. سبک زندگی و سابقه خانوادگی از عوامل مهم در ابتلا به دیابت به شمار میرود. در این مقاله قصد داریم درباره دیابت در سالمندان و عوامل و کنترل آن صحبت کنیم.

دیابت چیست؟

نوعی اختلال در متابولیسم بدن است که در مقدار گلوکز خون تاثیر میگذارد. در حقیقت بدن در پردازش مقدار قند خون دچار مشکل میشود و در نتیجه میزان قند خون بالا میرود. به دنبال افزایش قند خون در فرد، مسائل و مشکلات زیادی برای فرد رخ میدهد و کیفیت زندگی فرد پایین می آید. 

دیابت در سالمندان

دیابت در سالمندان از بیماریهایی است که عدم کنترل آن باعث بروز بیماریهای دیگر و مشکلات جدی میشود. از جمله این مشکلات میتوان به بیماریهای قلبی عروقی، سکته قلبی، نابینایی، قطع پا، بیماریهای عفونی یا بیماریهای کلیوی اشاره کرد. بهتر است فردی به عنوان پرستار به نگهداری از سالمند دیابتی بپردازد. 

انواع دیابت

دیابت نوع اول

هنگامی که پانکراس بدن انسولین تولید نکند یا مقدار انسولین کمی تولید کند، فرد به دیابت نوع اول دچار میشود. این نوع دیابت بیشتر در جوانان دیده میشود ولی این به این معنی نیست که افراد دیگر دچار آن نمیشوند. در دیابت نوع اول علائمی همچون تکرر ادرار و پرادراری، افزایش تشنگی، کاهش وزن، تاری دید و خستگی دیده میشود. درمان دیابت نوع اول با تزریق انسولین است. ورزش، کنترل وزن و رژیم غذایی سالم از مواردی است که در کنترل دیابت نوع 1 تاثیر دارد. با افزایش سن پرهیزات و مراقبت از این بیماران مهمتر میشود؛ چرا که در سالمندان اثرات شدیدتر و در نتیجه خطر بیشتری میتواند داشته باشد.

دیابت نوع دوم

دیابت نوع دوم با افزایش قند خون ایجاد میشود. این نوع بیماری دیابت نیز علائمی مانند علائم دیابت نوع 1 دارد. برای کنترل آن هم میتوان مواردی مانند ورزش مرتب، رژیم غذایی سالم، عدم مصرف قند و شکر، کنترل وزن و دوری از استرس را رعایت کرد.

چه عواملی سبب بروز و پیشرفت دیابت در سالمندان میشود؟

دیابت نوع اول معمولا در افراد جوان و دیابت نوع دوم معمولا در افراد میانسال و سالمند دیده میشود، به همین دلیل میتوان گفت در بیماری قند خون سن یک عامل مهم محسوب میشود. سایر عواملی که میتوانند در ابتلا به دیابت اثر داشته باشند عبارت اند از:

عدم تحرک

عدم فعالیت باعث بروز مشکلات و بیماریهای متعددی میشود. در حقیقت هنگام ورزش و فعالیت بدن گلوکز بیشتری میسوزاند و در نتیجه میزان قند خون بالا نمیرود.

ژنتیک

سابقه خانوادگی هم در ابتلای سالمندان به دیابت اثر گذار است. در صورتی که فردی از بستگان نزدیک فرد مبتلا به بیماری قند خون باشد، احتمال ابتلای او بیشتر است.

کیفیت خواب

شاید تعجب کنید ولی محققان دریافته اند میزان و کیفیت خواب افراد در ابتلای آنها به دیابت اثر دارد. کمبود و اختلا خواب در سالمندان میتواند سطح قند خون آنها را بالا ببرد.

اضافه وزن

عواملی مانند عدم تحرک و خوردن غذاهای ناسالم وزن و چربی اضافه بدن فرد را بالا میبرد. با افزایش وزن میزان التهابات بدن و در نتیجه مقاومت بدن به انسولین افزایش پیدا میکند. در این صورت بیماری قند خون ایجاد میشود.

آیا دیابت به طور کامل درمان میشود؟

خیر، دیابت بیماری ای نیست که به طور کامل درمان شود، اما با رعایت پرهیزات، ورزش مرتب، دوری از استرس و خواب کافی و بی کیفیت و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک این بیماری کنترل میشود و عوارض خطرناک آن از بین میرود. ضمن این که قند خون سالمندان باید به طور روزانه چک شود تا در صورت بالا بودن سریعا اقدامات لازم برای کنترل آن انجام شود. 

رژیم غذایی مناسب برای سالمندان دیابتی شامل چه غذاهایی میشود؟

بهتر است مصرف غذاهای سالمندان مبتلا به دیابت طبق تجویز پزشک باشد. غذاهایی که برای کنترل دیابت در سالمندان بسیار مفید است شامل:

انواع ماهی و مصرف امگا 3 

مصرف امگا 3 در افراد، احتمال ابتلا به بیماری دیابت را تا 50 درصد کاهش میدهد. بنابراین میبینید که تاثیر شگفت انگیزی برای کنترل قند خون دارد. ار این رو سالمندان عزیز بهتر است در هفته حداقل دو بار مصرف ماهی را فراموش نکنند.

مصرف سیر

سیر سوخت و ساز گلوکز در کبد را افزایش میدهد و در نتیجه تاثیر به سزایی در کنترل قند خون سالمند دارد. البته این نکته را فراموش نکنید که برای خوردن سیر، فرد مورد نظر نباید مشکلات گوارشی داشته باشد.

ویتامین سی

ویتامین سی در بسیاری از میوه ها مانند هندوانه، پرتقال، کیوی، توت فرنگی، گوجه فرنگی و طالبی و همچنین در سبزیجات و مرکبات به مقدار کافی وجود دارد. سالمندان برای تامین ویتامین سی مورد نیاز بدنشان میتوانند روزانه میوه و سبزیجات کافی مصرف کنند. ضمن این که باید توجه داشته باشید میوه های شیرین سطح قند خون را افزایش میدهند و نباید توسط افراد دیابتی مصرف شوند.

مراقبت از سالمندان مبتلا به بیماری قند خون چگونه باید باشد؟ 

سالمندان دیابتی نیاز به مراقبت دارند. برای این کار میتوانید پرستاری برای مراقبت از سالمند استخدام کنید تا به صورت نیمه وقت یا تمام وقت مراقب او باشد. برخی از اقداماتی که پرستار سالمند مبتلا به دیابت باید در هنگام نگهداری از او انجام دهد، دادن داروهای قند خون به سالمند، جلوگیری از افتادن سالمند، دادن غذاهای سالم و مناسب به بیمار و برقراری جوی آرام برای آرامش سالمند است. 

در صورتی که به پرستار سالمند نیاز داشتید میتوانید با کارشناسان مرکز پرستاری چتر فیروزه ای تماس بگیرید. آژانس پرستاری چتر فیروزه ای در کرج با چندین سال سابقه درخشان و با در اختیار داشتن نیروهایی با تجربه و ماهر خیال شما را از بابت نگهداری عزیزانتان راحت میکند.