پیری و افزایش سن بیماری‌ها و اختلالات متنوعی را با خود به همراه دارد که فرایندی اجتناب ناپذیر بوده و می‌توانند زندگی را برای سالمندان سخت و پرچالش نمایند. آشنایی با شایع‌ترین بیماریهای مربوط به سالمندان، می‌تواند به ما کمک کند تا بتوانیم راحت‌تر چالش‌ها و مشکلاتی که عزیزان سالمند ما با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند را شناخته و درک نماییم تا بتوانیم به ایشان در آسان‌تر گذراندن این روزها در حد توان خود کمک کنیم. با توجه به این موضوع، پیشنهاد می‌کنیم با ما در این مطلب همراه شوید تا با اختلالات و بیماریهای شایع سالمندان و با نحوه مراقبت و نگهداری از سالمندان آشنا شوید.
بیماریهای مرتبط با قلب و عروق در سالمندان
یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی که در سنین بالا به سراغ افراد می‌آید، بیماریهای قلبی و عروقی است که افراد مبتلا به این بیماری‌ها را می‌توان در دو دسته کلی قرار داد:
- دسته اول سالمندان افرادی هستند که به دلایل شناخته شده به بیماریهای قلبی و عروقی مبتلا می‌شوند. این دلایل می‌توانند شامل مصرف دخانیات، ژنتیک، فشار خون، دیابت و سایر بیماریهای زمینه‌ای باشند.
- دسته دوم افرادی هستند که علت ابتلا آنها به بیماریهای قلبی ناشناخته بوده و تنها با افزایش سن به نارسایی‌های قلبی مبتلا می‌شوند.
به طور کلی علائم و نشانه‌های ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی شامل موارد زیر می‌شوند که در صورت مشاهده هر یک از این علائم باید در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه نمایید:
- ضعف عمومی
- تعریق زیاد
- احساس خستگی شدید
- ضربان قلب نامنظم
- تنگی نفس
- سرگیجه
- احساس درد در قفسه سینه
پس از تشخیص این بیماری، پزشک دستورات و توصیه‌هایی در اختیار شما قرار می‌دهد و داروهایی برای شما تجویز می‌کند که از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و در موارد خطرناک، از بروز سکته قلبی پیشگیری نمایند.
بیماریهای مربوط به دستگاه تنفس در افراد سالمند
احتمال ابتلا به بیماریهای تنفسی و مشکلات ریوی در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، بالاتر است. از انواع بیماریهای سیستم تنفسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری ذات‌الریه: ذات‌الریه بیماری است که افراد در اثر عفونت ریه به آن مبتلا شده و کیسه‌های هوایی ریه‌های فرد دچار التهاب می‌شوند. از جمله ارگانیسم‌هایی که در ابتلا به این بیماری تاثیر گذارند می‌توان به ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها اشاره کرد.
- بیماری آسم: بیماری آسم یکی از اختلالات تنفسی شایع است که در آن مجاری تنفسی فرد متورم و باریک می‌شود و یا با تولید مخاط اضافی تنفس فرد را دچار مشکل می‌کند. تنگی نفس، سرفه و شنیدن صدای خس خس هنگام نفس کشیدن از علائم این اختلال به شمار می‌رود.
- برونشیت ریه: در این بیماری پوشش لوله‌های تنفسی دچار التهاب شده و خود را به صورت سرفه‌های شدید، گلودرد و تولید خلط‌های زرد و سبز رنگ نشان می‌دهد. این بیماری می‌تواند در دو نوع حاد و مزمن ایجاد شود.
بیماریهای تنفسی در اکثر موارد به دلیل عدم رعایت فرد و نداشتن سبک زندگی سالم رخ می‌دهند که در صورت رعایت کردن و توجه به نکات مراقبت از سلامت خود، می‌توان از ابتلا به این بیماری‌ها پیشگیری کرد.
بیماریهای دستگاه گوارش در افراد مسن
افزایش سن تغییر در عادات غذایی، مصرف داروهای مختلف و تضعیف شدن عضلات معده و روده را به همراه دارد. به همین دلیل با آغاز دوره سالمندی، مشکلات گوارشی افراد نیز آغاز می‌شود. از جمله بیماریهای دستگاه گوارش که افراد مسن می‌توانند به آنها مبتلا شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- سندروم روده تحریک‌پذیر
- رفلاکس معده
- یبوست
- انواع سرطان‌های مری، معده و روده
- زخم معده
- اسهال
فاکتورهای بسیار متنوعی می‌توانند بر مشکلات و بیماریهای دستگاه گوارش در افراد مسن تاثیرگذار باشند که بسیاری از آنها را می‌توان از سنین جوانی کنترل نمود تا احتمال بروز مشکلات گوارشی در سنین بالا را کاهش داد. این فاکتورها شامل موارد زیر می‌شوند:
- شرایط و سبک زندگی فرد در جوانی
داشتن تغذیه ناسالم و عادات رفتاری نادرست می‌توانند زمینه‌ساز انواع بیماری‌ها ازجمله بیماریهای گوارشی باشند. مصرف دخانیات، نوشیدن الکل، اضافه وزن، خوردن غذاهای چرب و فست فودی و … از جمله مواردی هستند که بر سلامت سیستم گوارشی بدن در زمان سالمندی می‌توانند تاثیرگذار باشند.
- تغییرات جسمی در اثر افزایش سن
ضعیف شدن ماهیچه‌های دستگاه گوارش، کاهش حرکات روده، عدم امکان درست جویدن مواد غذایی، کاهش یا افزایش تولید اسید معده و … مواردی هستند که بر بیماریهای دستگاه گوارش افراد مسن تاثیرگذارند.
ابتلا به بیماریهای خودایمنی در سالمندان
سیستم ایمنی افراد به مرور زمان و با افزایش سن ضعیف‌تر شده و همین امر موجب می‌شود که احتمال ابتلا به بیماریهای عفونی و خودایمنی در افراد افزایش پیدا کند. سیستم ایمنی بدن می‌تواند به سرعت عوامل خارجی و بیماری‌زایی که در بدن وجود دارد را شناسایی کرده و آنها را از بین ببرد. زمانی که سیستم ایمنی ضعیف شود، بدن به اشتباه سلول‌های خودی را به عنوان بیگانه شناسایی کرده و به آنها حمله می‌کند. نتیجه این اتفاق بروز اختلال در عملکرد ناحیه مورد نظر و بروز بیماریهای خود ایمنی است. از جمله بیماریهای خودایمنی شایعی که در سالمندان رخ می‌دهد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری آرتریت روماتوئید: این بیماری خودایمنی، نوعی بیماری مزمن است که سیستم ایمنی بدن به مفصل‌ها حمله کرده و موجب درد، تورم و سفتی مفاصل می‌شود. علائم اولیه این بیماری شامل درد عضلانی، بی‌حسی، گزگز، خستگی، تب خفیف و کاهش وزن می‌باشند و علائم ثانویه آن ممکن است هفته‌ها و یا ماه‌ها طول بکشد تا ظاهر شوند.
- بیماری ام‌اس: در بیماری MS سیستم ایمنی به غلاف میلین سلول‌های عصبی حمله کرده و آنها را از بین می‌برد. به این ترتیب سرعت انتقال پیام‌های عصبی از مغز به سایر اعضای بدن کاهش پیدا کرده و موجب بروز مشکلات مختلفی مانند بی‌حسی، ضعیف شدن اعضا بدن، عدم تعادل در راه رفتن و … می‌شود.
- التهاب تیروئید هاشیموتو: این بیماری نوعی التهاب مزمن غده تیروئید است که سلول‌های ایمنی و پادتن‌ها در به وجود آمدن آن نقش دارند. از عوارض این التهاب می‌توان به افزایش وزن، حساسیت به سرما و ریزش مو اشاره کرد.
- بیماری آرتریت پسوریاتیک: آرتریت پسوریاتیک در واقع به معنای التهاب مفاصل در ارتباط با بیماری پوستی و ناخن پسوریازیس است. بیماری پسوریازیس، نوعی بیماری پوستی است که موجب رشد بیش از حد سلول‌های پوستی می‌شود. این بیماری می‌تواند در هر یک از مفاصل بدن رخ دهد، اما در اکثر مواقع مفاصل انگشتان و مهره‌های کمر و گردن به این عارضه مبتلا می‌شوند.
- بیماری دیابت نوع 1: در دیابت نوع 1، سیستم ایمنی به سلول‌های تولیدکننده انسولین در بدن حمله کرده و در تولید و ترشح انسولین اختلال ایجاد می‌کنند. در چنین شرایطی گلوکز یا همان قند خون افزایش یافته و در صورت عدم کنترل مقدار آن، می‌تواند به سایر اعضای بدن آسیب برساند.
- واسکولیت خودایمنی: واسکولیت یا تورم رگ‌های خونی نوعی بیماری نادر است که به انسداد و تنگ شدن رگ‌های خونی ختم شده و می‌تواند توانایی راه رفتن، دیدن و شنیدن افراد را از آنها بگیرد.
بیماری دیابت در سنین بالا
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، دیابت نوع 1 نوعی بیماری خودایمنی است که سیستم ایمنی با مختل کردن فرآیند تولید هورمون انسولین، موجب افزایش قند خون فرد می‌شود. دیابت نوع 1 در اکثر موارد در سنین کمتر و زیر 20 سال خود را نشان می‌دهد، اما در برخی موارد ممکن است افراد سالمند نیز به آن مبتلا شوند.
نوع دیگر دیابت، دیابت نوع 2 است که علت اصلی آن چاقی و عدم تحرک افراد می‌باشد. از جمله علائم بیماری دیابت می‌توان به تکرر ادرار، تشنگی زیاد، ریزش موی شدید، گرسنگی و احساس ضعف ناگهانی، کاهش ناگهانی وزن، عدم التیام زخم‌ها، تاری دید و … اشاره نمود.
ابتلا به آلزایمر یا زوال عقل با افزایش سن
بیماری آلزایمر با بروز اختلال در عملکرد مغز ایجاد شده و خود را به صورت از دست دادن حافظه موقت و کوتاه مدت فرد نشان داده و پس از مدتی به عدم شناسایی چهره افراد آشنا و در نهایت به از دست دادن حافظه بلند مدت ختم می‌شود. آلزایمر باعث می‌شود که عادات فرد تغییر کرده و اعمال و رفتاری غیر از حالت معمول خود داشته باشد. اگر در فرد سالمند خود علائمی مانند حواس پرتی زیاد، فراموش‌کاری و سردرگمی را مشاهده کردید، به پزشک مراجعه نموده و اقدام به درمان و پیشگیری از پیشرفت بیماری نمایید.
بیماریهای کلیوی در سالمندان
از دیگر بیماریهای شایع در سالمندان، بیماری‌ها و اختلالات کلیوی هستند که می‌توانند شرایط و کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهند. وظیفه کلیه‌ها دریافت مواد زائد و مایعات اضافی بدن از رگ‌های خونی و دفع آنها از طریق ادرار است. زمانی که به دلایل مختلف فرد دچار مشکلات کلیوی شده و کلیه‌ها نتوانند وظیفه خود را به درستی انجام دهند، مشکلات بسیاری را برای فرد ایجاد کرده و در موارد حاد ممکن است که بیمار یک یا هر دو کلیه خود را از دست دهد. از جمله عواملی که بر ابتلا به بیماریهای کلیوی تاثیرگذار هستند می‌توان به فشار خون بالا، مصرف داروهای مختلف، دیابت، ژنتیک، عفونت کلیوی یا ادراری، وجود کیست و یا سنگ کلیه اشاره کرد. برخی نشانه‌ها و علائم هشداردهنده بیماریهای کلیوی شامل موارد زیر می‌شوند:
- احساس درد در کلیه‌ها
- سرگیجه
- ادرار خونی
- پف کردن چشم‌ها
- سوزش ادرار
- ضعف و خستگی
- فشار خون بالا
- ورم کردن عضلات
- تکرر ادرار
- احساس سرما
بیماریهای کلیوی را می‌توان پیش از شدت پیدا کردن درمان نمود. اما زمانی که بیماری حاد شده و منجر به نارسایی کلیه شود، فرد به ناچار باید از دیالیز یا پیوند کلیه کمک بگیرد.
ابتلا به بیماریهای کبدی در افراد سالمند
کبد یکی از اعضای حیاتی و مهم بدن است که در صورت آسیب دیدن، می‌تواند سلامت سایر اعضای بدن را نیز تحت تاثیر قرار دهد. بیماریهای بسیار مختلفی می‌توانند موجب آسیب رساندن و ایجاد اختلال در کبد شوند که ممکن است ژنتیکی بوده و یا تحت تاثیر عوامل محیطی و داشتن تغذیه ناسالم ایجاد شده باشند. هرگونه آسیب و اختلالی که در کبد ایجاد شود، می‌تواند عوارض خطرناکی را به همراه داشته باشد. از جمله بیماریهای مربوط به کبد که در سالمندان رخ می‌دهد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری کبد چرب: در حالت طبیعی کبد مقدار کمی چربی دارد، اما در صورتی که مقدار چربی آن بیش از حد نرمال باشد، سلامت فرد را به خطر می‌اندازد. بیماری کبد چرب می‌تواند در دو نوع الکلی و غیر الکلی باشد که در نوع اول بر اثر مصرف بیش از حد الکل، و در نوع دوم بر اثر تغذیه نامناسب، چاقی و عوامل ژنتیکی فرد به این بیماری مبتلا می‌شود.
- بزرگ شدن کبد: بزرگ شدن اندازه کبد یک عارضه مهم است که نشان می‌دهد بخشی از کبد به دلیل آسیب دیدن، متورم شده است. به همین دلیل به محض مطلع شدن از این مشکل، باید به سرعت علت آن را پیدا نموده و آسیب را برطرف نمود.
- یرقان یا زردی: زمانی که ترشح یا دفع ماده صفرا در کبد دچار مشکل شود، این ماده در داخل خون جریان پیدا کرده و موجب ابتلا به بیماری زردی یا یرقان می‌شود.
- سیروز کبدی: سیروز کبدی که به معنای تنبلی کبد است، به دلیل از بین رفتن بافت کبدی ایجاد می‌شود. در چنین شرایطی دیگر کبد امکان ترمیم و بازسازی خود را از دست می‌دهد و به تدریج از کار می‌افتد.
بروز اختلالات حسی در سالمندان
از دیگر بیماریهای شایع در سالمندان می‌توان به از دست رفتن و یا کاهش احساسات مختلف مانند شنوایی یا بینایی اشاره نمود. سنگین شدن گوش، کم شنوایی، پیرچشمی، کاهش حس بویایی و … از جمله عارضه‌های افزایش سن به شمار می‌روند.
بیماریهای مرتبط با عضلات و استخوان‌ها
شکایت کردن از دردهای استخوانی و یا عضلانی مانند درد کمر، زانو، دست‌ها، گردن و پاها از جمله بیماریهای و عارضه‌های شایع در دوران سالمندی به شمار می‌رود. دلایل بسیاری برای بروز این دردها وجود دارد که شامل دیسک کمر یا گردن، سندروم کانال کارپال، آرتریت روماتوئید، آرتروز مفاصل، پوکی استخوان، انحراف ستون فقرات و … می‌باشند. درد این بیماری‌ها معمولا فعالیت‌های روتین و روزمره را مختل کرده و زندگی را برای سالمندان دشوار می‌کند. برخی از این بیماری‌ها را می‌توان با مصرف دارو و یا استفاده از روش‌های درمانی دیگر مانند فیزیوتراپی درمان و یا کنترل نمود. اما بسیاری از آنها درمانی نداشته و تنها می‌توان با داروهای مختلف عوارض بیماری را کاهش داد.
چگونه می‌توان از افراد بیمار در سنین بالا مراقبت نمود؟
افراد سالمند به دلیل قرار گرفتن در معرض بیماریهای مختلف مانند آلزایمر، دیابت، ام‌اس، بیماریهای قلبی و عروقی و … توانایی بدست گرفتن کنترل زندگی و انجام فعالیت‌های روزمره خود به تنهایی را ندارند. در چنین شرایطی نیاز است که فردی باتجربه و متخصص از ایشان مراقبت و نگهداری نماید. به همین دلیل مجموعه چتر فیروزه‌ای خدماتی را برای مراقبت از سالمندان ارائه می‌دهد که به شما کمک می‌کند بدون هیچگونه مشکل و نگرانی از سالمندان خود مراقبت نمایید. خدمات استخدام پرستار سالمند در منزل برای شما این امکان را فراهم می‌کند که بتوانید عزیزان سالمند خود را با خاطری آسوده به پرستاران مجرب و حرفه‌ای چتر فیروزه‌ای بسپارید و نگرانی دیگری بابت سلامت ایشان نداشته باشید. برای ثبت درخواست خود مبنی بر استخدام پرستار سالمند چتر فیروزه‌ای، می‌توانید با شماره‌های درج شده در سایت تماس بگیرید.