تنگی نفس که به آن دیس پنه نیز گفته می‌شود، در واقع یک ناتوانی در بدن است که موجب دشواری در تنفس شده و می‌تواند به اشکال مختلف خود را در فرد مبتلا نشان دهد. تنگی نفس در سالمندان و سایر افراد زمانی رخ می‌دهد که بدن فرد نمی‌تواند با تغییرات محیطی یا شرایطی زیستی مختلف سازگار باشد، در نتیجه نفس کشیدن در آن شرایط برای فرد دشوار شده و می‌تواند موجب بروز علائمی همچون درد قفسه سینه، خلط خونی، سرفه، غش، سرگیجه و … شود. تنگی نفس علاوه بر اختلال ایجاد کردن در زندگی و فعالیت‌های روزمره فرد، سلامت فرد را نیز به خطر می‌اندازد. در برخی موارد ممکن است تنگی نفس یک علامت هشدار دهنده برای بیماری‌های دیگر باشد. به همین دلیل برای حفظ سلامت فرد، باید تمامی علائم تنگی نفس در فرد سالمند پیگیری شوند تا از بروز هرگونه آسیب و خطر احتمالی پیشگیری شود. شما با مطالعه این مطلب می‌توانید اطلاعات لازم را در زمینه تنگی نفس در سالمندان بدست آورده و از طریق مجموعه چتر فیروزه‌ای برای نگهداری و مراقبت از سالمند خود، پرستار سالمند در منزل استخدام نمایید.
علت تنگی نفس در سالمندان چیست؟
بیماری تنگی نفس می‌تواند علت‌های متفاوتی داشته باشد اما در حالت کلی تمامی علت‌ها به کاهش خونرسانی به ریه‌ها و سایر اعضای بدن منجر می‌شوند. نارسایی قلبی یکی از شایع‌ترین علل تنگی نفس در سالمندان است که به دلیل سفت یا ضعیف شدن عضله قلب ایجاد می‌شود. در چنین شرایطی قلب نمی‌تواند به خوبی خون را پمپاژ کند که این اتفاق باعث می‌شود داخل ریه‌ها آب جمع شده و تنفس فرد دچار مشکل شود. تنگی نفس می‌تواند بر سرعت ضربان قلب، ریتم تپش‌های قلب و تاکی کاردی فوق بطنی تاثیرگذار باشد. از شایع‌ترین دلایل ابتلا به تنگی نفس در سالمندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری‌های سیستمیک: کم‌خونی، بیماری‌های مزمن کبدی یا کلیوی
- مشکلات ریوی: آسم، عفونت، بیماری انسدادی مزمن ریوی
- مشکلات سیستم عصبی: اختلال اضطراب، اختلال عصب و عضله
- سرطان ریه یا وجود تومور
- لخته شدن خود در گردش خون ریوی
انواع تنگی نفس در افراد سالمند
احتمال دارد هر یک از این دو نوع تنگی نفس در سالمندان رخ دهد و میزان احتمال وقوع آن به شرایطی فیزیکی و جسمی فرد بستگی دارد.
- تاکی پنه: تنفس‌های کم عمق و سریع (تعداد تنفس 60 یا بیشتر در دقیقه) است که علائم آن هیستری، تب و بیماری‌های خونی است.
- برادی پنه: در این نوع تعداد تنفس فرد سالمند کاهش یافته (تعداد تنفس 12 یا کمتر در دقیقه) و از علائم آن می‌توان به هیپوکسی شدید، کمای دیابتی و سایر آسیب‌های مغزی اشاره کرد.
علائم تنگی نفس در سالمندان
- خس خس سینه
- به سختی نفس کشیدن در حالت دراز کشیده
- افزایش ضربان قلب هنگام فعالیت
- تب بالا و لرز
- سرفه‌های نسبتا شدید
- دم و بازدم پر سر و صدا
- ورم کردن پا و مچ پا
- استریدور (بروز خشونت در صدا با تنفس)
- حملات خفگی
- کبودی لب‌ها و نوک انگشتان
- احساس انقباض و سنگینی در قفسه سینه
علاوه بر این، علائم هشداردهنده‌ای نیز وجود دارند که در صورت مشاهده در سالمندان باید به پزشک مراجعه نمایند:
- احساس تنگی نفس هنگام استراحت کردن
- تپش قلب یا ضربان قلب بالا
- کاهش وزن
- کاهش سطح هوشیاری یا گیجی
- عرق کردن در شب
- احساس ناراحتی در قفسه سینه
- اضطراب
آشنایی با درجات تنگی نفس در افراد سالمند
- تنگی نفس سبک: این درجه از تنگی نفس زمانی رخ می‌دهد که بیمار سریع راه برود یا فعالیت بدنی نسبتا شدیدی داشته باشد و حرکات قفسه سینه فرد افزایش پیدا کند.
- تنگی نفس میانگین: زمانی که حرکات فرد آهسته است و فعالیت شدیدی ندارد نیز دم و بازدم آن سریع است. در این درجه از تنگی نفس، زمانی که فرد مسن فعالیت بیشتری داشته باشد به عنوان مثال سریع‌تر راه برود، دچار تنگی نفس شدید می‌شود.
- تنگی نفس سنگین: در این شرایط فرد با راه رفتن آهسته بر روی سطح صاف نیز تنفس دشواری داشته و هنگام انجام فعالیت‌های روزانه و عادی نیز نمی‌تواند به خوبی نفس بکشد.
- تنگی نفس فوق سخت: در چنین شرایطی فرد سالمند حتی هنگام انجام دادن ساده‌ترین فعالیت‌های روزانه مانند پوشیدن لباس بدون کمترین فشار فیزیکی دچار تنگی نفس می‌شود.
روش‌های درمان تنگی نفس در سالمندان
روش درمان تنگی نفس در سالمندان کاملا به دلیل به وجود آمدن این مشکل بستگی دارد. زمانی که علت تنگی نفس تشخیص داده شده باشد، به راحتی می‌توان تنگی نفس فرد را درمان نمود. به طور کلی به افراد مبتلا به تنگی نفس توصیه می‌شود که از قرار گرفتن در مکان‌های آلوده و شهرهای پرترافیک پرهیز کنند. علاوه بر این، افراد مبتلا به تنگی نفس نباید به مناطق مرتفع مانند کوه بروند، زیرا با کاهش فشار اکسیژن تنفس برای فرد دشوار می‌شود. از روش‌های درمان تنگی نفس متناسب با علت به وجود آمدن آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زمانی که فرد به نارسایی قلبی و یا مشکلات دریچه‌های قلبی مبتلا باشد، فرد سالمند باید داروهایی مصرف کند که بتوانند مشکلات قلبی فرد را جبران کنند. اگر با مصرف دارو فرد در حالت دراز کشیدن همچنان دچار تنگی نفس شده و به همراه آن پاهای فرد متورم می‌شود، باید درباره روش درمان و دوز داروها تجدید نظر شود.
- زمانی که فرد به تنگی عروق قلبی مبتلا باشد، با انجام هر گونه فعالیتی دچار تنگی نفس و درد قفسه سینه می‌شود. افراد مبتلا به تنگی عروق باید به پزشک مراجعه نموده و درمان دارویی یا حتی جراحی برای رفع انسداد رگ‌ها را به درستی پیش ببرند تا مشکل تنگی نفس آن‌ها برطرف شود.
- افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی مانند آسم تنها راه درمان استفاده از داروهای کمک کننده و دوری از عوامل تشدید کننده تنگی نفس است.
چگونه می‌توان از افراد سالمند مبتلا به تنگی نفس مراقبت نمود؟
سالمندانی که به بیماری تنگی نفس مبتلا هستند، باید به صورت شبانه روزی تحت مراقبت و نگهداری قرار گیرند تا در صورت بروز هرگونه مشکل و تنگی نفس شدید، یک فرد با تجربه و دانش آموخته همراه فرد سالمند باشد که بتواند به او کمک کند و یا او را به یک مرکز درمانی برساند. یکی از بهترین روش‌ها برای مراقبت از فرد سالمند مبتلا به تنگی نفس، بهره بردن از امکانات استخدام پرستار سالمند در منزل مجموعه پزشکی و پرستاری چتر فیروزه‌ای است. مجموعه چتر فیروزه‌ای با داشتن چندین سال تجربه در زمینه پرستاری و نگهداری از سالمندان و داشتن یک تیم پرستاری حرفه‌ای و دوره‌دیده، بهترین خدمات را در زمینه نگهداری از سالمندان به افراد ارائه می‌دهد. شما می‌توانید از طریق شماره‌های درج شده در سایت با کارشناسان ما تماس گرفته و درخواست خود مبنی بر اعزام پرستار سالمند در منزل را ثبت نمایید.